Miras davalarında Veraset İlamı (Mirascılık belgesi)

İyi geçen bir gün nasıl mutlu bir uyku getirirse iyi geçen bir ömür de mutlu bir ölüm getirir.

İnsanoğlu hayatın doğal akışı içinde doğar, büyür, yaşar ve vefat eder. Ölme olgusu ile birlikte bir takım kazançlar üzerindeki tasarrufları kanuni mirasçılarına geçer.

Bu işlemlerin yasal prosedüre göre yapılması için mirasçılık belgesine sahip olmak gerekiyor.

Bir kimsenin ölümü sonrasında, hayatın olağan akışında miras durumu ve bu mirasın ölenin mirasçıları tarafından yasal paylaşımı sorunu ortaya çıkmakta olup, özellikle bu bakımdan veraset ilamı yani diğer adıyla mirasçılık belgesi büyük önem arz etmektedir.

1. Veraset ilamı nedir?

Veraset ilamı mirasçıya, miras bırakanın malları üzerinde söz hakkı tanıyan bir belge hükmündedir. Yasal mirasçıların almış olduğu bu belgeye dayalı olarak kalan tereke (miras mülkiyeti) üzerinde tasarrufta bulunabiliniyor ve üçüncü kişilere ispatlamaya yarayan belge hükmündedir.

Veraset ilamı olmadan resmi kurumlara veya bankalara mirasın taksimi yapılamaz. Veraset ilamının çıkarılması için ise yasal olarak belirli bir süre bulunmuyor. Söz konusu ilam istenilen zaman mirasçılar tarafından çıkartılabiliyor.

2. Veraset ilamı neden önemlidir?

Veraset ilamı mirasçıların tereke (miras mülkiyeti) üzerine tasarrufta bulunmaları için anahtar görevi yapmaktadır. Bu belge olmadan miras bırakanın ne bankadaki parasını çekebilir, ne gayrımenkullerini üzerine geçirebilir, ne vergi dairesinden veraset intikal ilişiğini kestirebilir. Yine izale-i şüyu davasının açılabilmesi için de veraset ilamı şarttır.

3. Veraset ilamı çıkarmak hangi belgeler gerekli?

Veraset ilamı çıkarmak için gerekli belgeleri şöyle sıralayabiliriz;

Sulh Hukuk Mahkemesine yazılacak talep dilekçesi

Aile nüfus kaydı

4. Adım adım veraset ilamı

a. Belge hangi mahkemeden alınır?

Veraset ilamı çıkarmak için söz konusu bu evraklar temin edildikten sonraki adım ise evrakların görevli Sulh Hukuk mahkemeye sunulması. Yetkili mahkeme ise miras bırakanın son ikametgah mahkemesi olabileceği gibi, mirasçının ikametgahı mahkemesi de olabilir.

b. Davayı tüm mirasçılar mı açmalı?

Davayı tüm mirasçıların açmasına gerek yoktur, tek bir mirasçıda bu davayı açabilir. Bu işlem bir avukat kanalı ile veya varislerden bir tanesinin mahkemeye müraacat etmesi ile olur.

Mahkeme için gün alınır ve bir sorun çıkmaz ise duruşma günü geldiğinde müracaat karara bağlanarak, veraset ilamı alınır. Bazı durumlarda mahkeme gerek gördüğü taktirde tanık da dinleyebilir.

c. Dava ne kadar sürer?

Veraset ilamının hangi sürede alınacağı konusu mahkemeden mahkemeye değişir.

Bazı mahkemeler iş yoğunluğundan ötürü birkaç haftada hatta ayda verirken iş yoğunluğu daha az olan mahkemeler bu belgeyi aynı gün veya birkaç günde verebilmektedirler.

Davayı açan mirasçının istenen evrakları elden takipli olarak dosyaya koyması mirasçının işini kolaylaştıracaktır. Yukarıda da belirtildiği gibi, bazı durumlarda mahkeme gerek gördüğü taktirde tanık da dinleyebilir ve böylece yargı sürecini gecikebilir.

5. Mirasçılık belgesi noterden alınabilinirmi?

Mahkemelerin görevi yanında noterler üzerindende mirasçılık belgesi alınabilinir.

6217 sayılı ‘Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 14. maddesiyle Noterlik Kanunu’na 71/A, 71/B ve 71/C maddeleri eklendi. 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren bu değişikliklere göre bundan böyle noterler de mirasçılık belgesi verebilecek.

Buna göre dileyen mahkemeye, gidecek dileyen notere. Her ikisi de bu konuda görevli. Ancak noterler basit hali ile mevcut duruma göre veraset ilamı verebilecek. Mahkemeler daha karmaşık aile tablosuna göre veraset ilamı verecek.

a. Hangi durumlarda noter sistemi üzerine belge verilmiyor?

Nüfus kayıtlarının mirasçılık belgesi verilmesi konusunda yeterli olmaması, yabancılar tarafından talep edilmesi veya mirasçılık belgesi verilmesinin bilirkişi incelemesi yapılmasını, tanık dinlenmesini gerektirmesi ya da talebin yabancılık unsuru taşıması gibi yargılamayı gerektiren durumlarda, noterlerce mirasçılık belgesi verilemiyor.

b. Noter tarafından verilen belgeye itiraz hakkı mevcutmu?

Noterler tarafından verilen mirasçılık belgesi hakkında, başvuruyu yapan ya da bu belge sebebiyle menfaatinin ihlal edildiğini iddia edenler tarafından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre yetkili sulh hukuk mahkemesine itirazda bulunulabiliyor. İtiraz üzerine verilen kararın bir örneği mirasçılık belgesini veren noterliğe ve Türkiye Noterler Birliğine bildiriliyor.

6. Veraset ilamının çıkarılmasında süre varmı?

Yukarıda da belirtildiği gibi veraset ilamı çıkarmanın süresi yoktur. Ancak ölümden sonra 3 ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmesi gerekir. Beyanname için de ilam gerekmektedir. Beyanname zamanında verilmediğinde para cezasıyla karşılaşabilirsiniz.

7. Mallar için emlak beyanı nasıl gerçekleşiyor?

Bundan sonraki işlem sırası ölen kişiden kalan gayrimenkuller ile ilgili belediyeye emlak beyanı vermek gerekiyor. Bağlı olunan belediyeye müracaat için gerekli belgeler de şunlar:

Emlak beyanı,

Veraset ilamı,

Varislerin adı, soyası ve imzası

8. Veraset beyanı nasıl oluyor?

Belediyeye yapılan müracaattan sonra gayrimenkullerin vergileri varsa ödeme yapılıyor. Bu işlemlerden sonra sıra veraset beyanı vermeye gelmiştir. Veraset beyanı vefat ettiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili veraset vergi dairesine verilmelidir. Vermeme durumunda cezalı bir hal alınıyor. Veraset beyanı verirken gerekli belgeler de şunlar:

Tapu veya tapular

Vefat edenin banka veya bankalarda parası var ise bunların dökümü, hisse senedi, tahlil, telefon, araba gibi vs. menkul malları varsa bunların dökümü ve birer fotokopileri,

Veraset ilamı,

Tastikli emlak beyanları,

Muhtardan ölüm ilmühaberi

9. Veraset ilamı hangı ülkeden temin edilecek?

Veraset ilamın Almanya`dan mı veya Türkiye`den mi temin edilmesi gerektiği konusu Alman Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan 28.05.1929 tarihli Konsolosluk Anlaşması dikkate alınır. Bu anlaşmanın 20. maddesine ek olarak „Veraset Anlaşması düzenlenmiştir“. Buna göre aşağıdaki hususlar geçerlidir ve dikkate alınmalıdır:

a. Türk vatandaşı – Almanya da taşınır mallar

Bir Türk vatandaşı öldüğü zaman ve Almanya’daki mirasının sadece taşınır mallardan (Örneğin: Banka hesapları) oluşması halinde, Veraset anlaşmasının 14. maddesine göre mirasçılık hakkının kanıtlanması için bir Türk Mahkemesince verilen veraset kararı yeterli olabiliyor.

Bu Türk veraset ilamının da, Almanya’da kullanılabilmesi için, Veraset Anlaşmasının 17. maddesine göre Türkiye’nin Almanya’daki bir temsilciliği tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda tasdik yerine Apostil’de kabul edilmektedir.

b. Türk vatandaşı – Almanya da taşınmaz mallar

Bir Türk vatandaşı öldüğü zaman ve Almanya’da miras olarak taşınmaz mal (Örneğin kat, ev veya arsa) bıraktığı takdirde, mirasçıların Veraset Anlaşmasının 17. maddesine bağlı 14/II. maddesine göre mirasçılık haklarını kanıtlamak üzere Alman Veraset İlamı almaları gerekmektedir.

Mirasçının, Almanya’da ikamet ediyor olması durumunda, ölenin son oturduğu yer için yetkili olan Sulh/Veraset Mahkemesine (Nachlassgericht) doğrudan başvurarak veraset ilamının çıkartılmasını talep edebilir.

Mirasçıların Türkiye’de oturmaları halinde, veraset ilamının çıkartılmasına ilişkin başvurunun, ikamet yerleri için yetkili Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları) yapılması gerekmektedir.

c. Alman vatandaşı – Almanya da taşınır ve taşınmaz mallar

Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da öldüğü ve Almanya’da miras olarak taşınır veya taşınmaz mal bıraktığı takdirde, mirasçıların Almanya’daki mirasçılık haklarını kanıtlamak üzere Almanya’da düzenlenecek bir Veraset İlamını temin etmeleri gerekmektedir.

Mirasçıların ikamet yerlerinin Türkiye’de olması halinde, veraset ilamı verilmesine ilişkin başvurunun oturdukları yer için yetkili bulunan Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları) yapılması gerekmektedir.

Mirasçının ikametgahının Almanya’da olması halinde doğrudan ölenin son oturduğu yer için yetkili bulunan Sulh/Veraset Mahkemesine (Nachlassgericht) başvurarak veraset ilamı çıkartılması talebinde bulunur.

d. Alman vatandaşı – Türkiye’de taşınır ve taşınmaz mallar

Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da öldüğü ve Türkiye’de miras olarak taşınmaz mal bıraktığı takdirde, mirasçıların Türkiye’deki mirasçılık hakkını kanıtlamak üzere Türkiye’de düzenlenmiş olan bir veraset ilamını temin etmeleri gerekmektedir. Bunun için mirasçılardan en az bir kişinin Türkiye’deki herhangi bir hukuk mahkemesine başvurması ve veraset ilamı çıkartılması talebinde bulunması yeterlidir.

Bir Alman vatandaşı Türkiye’de veya Almanya’da öldüğü ve Türkiye’de miras olarak taşınır mal bıraktığı takdirde, Veraset Anlaşmasının 14. maddesine göre mirasçının Türkiye’de mirasçılık hakkını kanıtlaması için Almanya’da düzenlenmiş olan bir veraset ilamı yeterlidir.

Mirasçıların ikametgahlarının Türkiye’de olması halinde veraset ilamının çıkartılmasına ilişkin başvurunun ikamet edilen yer için yetkili bulunan Almanya’nın Yurtdışı Temsilciliğine (Almanya Büyükelçiliği veya Başkonsoloslukları) yapılması gerekmektedir. Mirasçının Almanya’da oturması halinde doğrudan ölenin son oturduğu yer için yetkili bulunan Sulh/Veraset Mahkemesine (Nachlassgericht) başvurması gerekir. Bu veraset ilamının Türkiye’de kullanılabilmesi için Veraset Anlaşmasının 17. maddesine göre Almanya’nın Türkiye’deki bir Dış Temsilciliğinde tasdik edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda tasdik yerine Apostil denen tasdik şerhi de kabul edilmektedir.

Mirasçılar, alternatif olarak bir Türk veraset ilamını kabul edip etmeyeceklerinin açıklığa kavuşturulması açısından önceden ilgili Türk kuruluşlarıyla (Örneğin Belediye veya Bankalar) görüşebilirler. Bu durumda mirasçıların Türkiye’de veraset ilamı çıkartılması talebinde bulunmaları gerekir. Bunun için mirasçılardan en az bir kişinin herhangi bir hukuk mahkemesine başvurması yeterlidir.

Avantajlardan yararlanın: Alman ve Türk Miras Hukukunda kapsamlı tecrübe ve deneyim

Miras konularında avukatlık hizmetleri Hukuk Bürosu olarak, özellikle Avrupa’da yaşayan yurttaşlarımıza miras hukukunda kapsamlı hukuksal danışmanlık ve gerektiğinde Türkiye’de ve yurtdışında hukuki haklarını gerekli yasal prosedürler içerisinde sunmaktayız.

Miras Hukuku oldukça geniş bir hukuk dalıdır. Almanya ile Türkiye arasında halen yürürlükte bulunan anlaşma (Miras için) Konsolosluk Anlaşması’dır.

Bilindiği gibi milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir. Miras çoğu zaman ailelerin arasını bozmuştur, bu nedenle Mirasın sağ iken paylaştırılması ileride oluşması muhtemel sorunların önlenmesini sağlar.

Miras davaların takibi: Almanya güvencesiyle hukuki hizmet

Türkiye’de açılması gereken davalarda tüm işlemleriniz Almanya’dan büromuz tarafından tüm işlemler büyük bir titizlikle ve hassasiyetle takip edilmektedir.

Müvekkilimizin Türkiye’deki davalara genelde şahsen katılması gerekmemektedir. Böylelikle müvekkillerimize hem zaman hem de masraflar açısından tasarruf etme imkanı sağlanmaktadır ve Almanya güvencesiyle Türkiye’de dava takip imkanı şüphesiz Almanya’da ikamet eden vatandaşlarımız için büyük avantaj ve kolaylık sağlamaktadır.